Marktprijzen

Ontwikkeling gasprijs 2021-2022

Na de eerste coronalockdown in 2020 was de gasprijs historisch laag. De reden hiervoor was dat er veel aanbod en weinig vraag naar gas was, maar sinds januari 2021 is de gasprijs fors gaan stijgen. In 2021 ging deze stijging bovendien steeds sneller, waarna in oktober de eerste recordhoogte bereikt werd. In die maand kostte gas circa 130 euro per MWh waarna in december de gasprijs ruim door de 180 euro per MWh schoot.

2022 leek een beter jaar te worden: de prijs per MWh was gezakt naar zo’n 70 euro. Voor een korte periode was de gasprijs in 2022 stabiel, tot er op 24 februari oorlog uitbrak tussen Rusland en Oekraïne. Dit had als gevolg dat de gasprijzen weer in ramp tempo tot ongekende hoogtes stegen. Op 7 maart steeg de gasprijs met meer dan 70% tot een nieuwe recordhoogte van 345 per MWh. Sindsdien lieten de groothandelsprijzen een daling zien tot ongeveer 90 euro, waarna in juli de gasprijs weer explosief steeg. Dit was onder meer het gevolg van sterk verminderde gasleveringen vanuit Rusland en zelfs de dreiging van een totale stop van gasleveringen uit Rusland. Ook het op Europees niveau verplicht vullen van gasopslagen voor de winter 2022/2023 zorgt voor een strek aanhoudende vraag. Medio augustus 2022 noteert de gasprijs 1200% hoger dan begin 2021 terwijl het CBS in het meest zwarte scenario uitging van een stijging van 600% (Bron FD: 10-8-2022).

Verwachting gasprijs 2022

In 2022 varieert de prijs van een m3 gas tussen de 80 cent en 2,79 euro. In januari 2022 is de energiebelasting op gas gestegen omdat de Nederlandse overheid het gasverbruik wil verminderen en op termijn van het gas af wil i.v.m. klimaatdoelstellingen. Aan het einde van het 1e kwartaal van 2022 is de gasprijs tot recordhoogte is gestegen en dreigt onbetaalbaar te worden – ruim 2,5 euro per kuub – heeft de overheid besloten om een belastingverlaging in te voeren die in juli 2022 ingaat. De BTW op zowel stroom als gas is van 1 juli 2022 tot en met 31 december 2022 verlaagd van 21% naar 9%. De compensatie van de BTW verlaging op energie wordt helaas weer teniet gedaan door de enorm snelle prijsstijgingen in 2022.

De verwachting is dat de gasprijzen en daarmee ook de elektriciteitsprijzen door aanhoudende aanbodproblemen in ieder geval voor de jaren 2022 en 2023 zeer hoog blijven.

Waaruit bestaat de gasprijs

De gasprijs is opgebouwd uit het kale leveringstarief, energiebelasting, ODE (Opslag Duurzame Energie- en Klimaattransitie) en BTW.

Leveringstarief

Het vaste leveringstarief van gas is een vast bedrag dat door energieleveranciers in rekening wordt gebracht. De leverancier brengt dit bedrag in rekening voor het administratieve gedeelte van de gaslevering, ongeacht het gasverbruik. De hoogte van het vaste leveringstarief verschilt per energieleverancier.

Netbeheerkosten en vastrecht

De kosten van het netbeheer bevatten de kosten die gemaakt worden voor het transport van het gas. Deze kosten worden ook wel ‘netwerkkosten’ genoemd. Daarnaast is er het vastrecht, een vast en maandelijks bedrag voor andere kosten die door een netbeheerder gemaakt worden. Energieleveranciers brengen deze kosten in rekening en betalen ze vervolgens aan de netbeheerder in een bepaalde regio. De hoogte van de netbeheerkosten verschillen per netbeheerder. Aangezien elke regio in Nederland een vaste netbeheerder heeft, kunt u deze niet zelf kiezen.

Energiebelasting

In Nederland betaalt u belasting over het verbruik van elektriciteit en aardgas. Door hierover belasting te heffen, wordt de energieprijs verhoogd en hoopt de overheid dat mensen gestimuleerd worden om minder energie te verbruiken. In 2022 besloot de overheid om de energiebelasting eenmalig te verlagen, om zo de hogere energieprijzen te compenseren. Het gaat hierbij om een extra belastingkorting op de energierekening. Ook werd een tijdelijke verlaging van het belastingtarief op elektriciteit aangekondigd.

ODE: opslag duurzame energie

ODE staat voor Opslag Duurzame Energie- en Klimaattransitie en is een heffing op elektriciteit en gas. Deze heffing wordt per m3 gas die u verbruikt betaald: hoe meer gas er verbruikt wordt, hoe meer ODE u betaalt. De ODE is in 2013 door de Nederlandse overheid ingevoerd om ervoor te zorgen dat mensen zuiniger met energie omgaan en om de productie van duurzame energie te bekostigen.

BTW

Over de prijs van gas dient BTW betaald te worden. Waar normaliter een BTW-tarief van 21% geldt, geldt in de periode van 1 juli 2022 tot en met 31 december 2022 een tijdelijk tarief van 9%. Dit verlaagde tarief geldt voor aardgas dat via een aardgasnet of soortgelijk systeem wordt geleverd. Dit aardgassysteem moet op het grondgebied van de Europese Unie liggen. Daarnaast geldt het verlaagde tarief ook voor stadsverwarming en elektriciteit. Voor aardgas dat niet via een aardgasnet- of systeem wordt geleverd, blijft het BTW-tarief van 21% gelden.

Wat is EPEX

EPEX (Europeaan Power Exchange) – heette voorheen APX – is de dagmarkt waar gehandeld wordt in energie. Op dit onafhankelijke online platform kunnen producenten, distributeurs, handelaren en industriële eindgebruikers energie verhandelen of afnemen. Afhankelijk van de vraag op de markt besluiten energieproducten om meer of minder elektriciteit op te wekken. Vraag en aanbod worden vervolgens geanalyseerd, waarna de prijs voor de volgende dag tot stand komt. De EPEX is een spotmarkt, wat betekent dat de marktprijzen ieder uur opnieuw vastgesteld worden. De EPEX is in 1999 opgericht met als doel de energiemarkt verder te liberaliseren. Op de EPEX markt geven afnemers via een geautomatiseerd systeem aan hoeveel energie zij willen inkopen. In 2015 fuseerden de APX Group en EPEX SPOT met elkaar en gingen ze verder onder de naam EPEX SPOT. De fusie was een belangrijke stap naar een verdere integratie van de elektriciteitsmarkten binnen Europa.