Weekrapport Energieprijzen
Week 25, uitgave 24 juni 2022
Elektriciteit
Deze week heeft de Minister van Energie het Bescherm- en Herstelplan Gas ingeroepen en het eerste niveau van gascrises afgekondigd. Noodmaatregelen zijn ingevoerd door het opstarten van kolencentrales tot maximaal productieniveau om de leveringszekerheid te waarborgen. Dit is ook is een aantal andere Europese landen gebeurd waardoor de prijs van steenkool fors is gestegen. Daarbovenop komt dat vanaf augustus Europa geen Russische kolen meer mag importeren vanwege de afgesproken sancties. In 2019 haalde Europa maar liefst 47% van haar kolen uit Rusland. Dat gaat dus om enorme volumes die nu elders geïmporteerd moeten worden en op een markt die al redelijk krap was. Circa 20% van de Europese elektriciteitsproductie komt uit aardgas, voor Nederland ligt dit percentage 2,5 keer hoger. Het zou fijn zijn wanneer we in deze tijden een extra beroep konden doen op bijvoorbeeld kerncentrales en waterkracht. Zoals eerder vermeld is de beschikbaarheid van Franse kerncentrales momenteel bijzonder laag, 51%. Helaas kunnen we ook op niks extra rekenen qua waterkracht. De waterreservoirs in Noorwegen en in de Alpenlanden staan op het laagste niveau in jaren. gezien de krappe aanbodsituatie lijkt er ook relatief weinig ruimte voor lagere elektriciteitsprijzen. Nog verder oplopende brandstofprijzen kunnen uiteraard de elektriciteitsprijzen nog verder opstuwen. Vooral als de dagen weer wat korter worden zal de productie uit zonnepanelen sterk gaan afnemen, iets wat de afgelopen maanden de elektriciteitsprijzen enigszins heeft getemperd op de zonnige dagen.
Aardgas
“Geen Russisch roulette met leveringszekerheid aardgas”, deze uitspraak deed een kamerlid bij het afkondigen van de eerste alarmfase over de gasmarkt. Nederland, Duitsland en Oostenrijk hebben inmiddels besloten om kolencentrales weer volop te laten draaien om zo de vraag naar aardgas voor elektriciteitsproductie zoveel mogelijk te ontzien en meer over te houden om de Europese gasbuffers de komende maanden te vullen. De situatie op de Europese gasmarkt is uiterst kritisch nadat Rusland vorige week de gasleveringen via Nordstream met 60% heeft gereduceerd. De prijs voor aardgas voor leveringsjaar 2023 spoot omhoog en noteert op dit moment boven de €97/MWh. Het hoofste niveau ooit sinds de handel in dit contract werd afgetrapt in 2018. De totale Russische gasexport naar Europa heeft het laagste niveau bereikt in zeker een decennia. Het afsluiten van contractpartijen in Polen, Bulgarije, Finland, Denemarken en Nederland was zorgelijk, echter niet direct kritisch voor het Europese gassysteem. Het gezamenlijke volume was circa 20% van de totale Russische gasexporten. Nu ook de grote Duitse, Italiaanse en Franse gasimporteurs veel minder Russisch gas ontvangen wordt het onzeker en spannend of Europa nog in staat zal zijn om de gasbergingen te vullen voor de winter. De vraag is dus of de komende winter nog wel aan de gas vraag kan worden voldaan. Gasleveranties zijn een machtsmiddel geworden van het conflict met Rusland. Rusland heeft zelfs gedreigd de gaskraan volledig dicht te draaien, “ons product, onze regels” werd er gezegd. Onzekerheid op de gasmarkt zal naar verwachting nog maanden kunnen aanhouden en de prijsontwikkeling in haar greep houden. Nieuwe hoogterecords liggen voor de hand, helemaal als de toevoer nog verder wegvalt of volledig stil komt te liggen. Vandaag waarschuwde het IEA dat Europa serieus rekening moet houden met een complete Russische export stop
.