Verschillende factoren bepalen energieprijs
De volgende zaken kunnnen direct of indirecte invloed hebben op de energieprijsontwikkeling:
De conjunctuur (hoog- of laagconjunctuur), verwachtingen over economische ontwikkelingen (China, VS), nieuwe wetgeving (CO2-emissiesysteem, kolentax), nieuwe gasvoorraden (schaliegas VS), de wisselkoers van de euro/dollar (sterke/zwakke dollar), weersinvloeden (veel/weinig wind- en zon), capaciteit op de elektriciteitsmarkt (te veel/te weinig centrales), onvoorziene gebeurtenissen (de oorlog in Oekraïne).
Veel complexe ontwikkelingen waar we dus geen invloed op kunnen uitoefenen of voorspellingen kunnen doen.
Elektriciteitsprijzen
Elektriciteit kan niet (grootschalig) worden opgeslagen. Vraag en aanbod moeten ieder moment in balans zijn. Een werk voor specialisten die gebruik maken van allerlei technische hulpmiddelen (modellering en AI) om dat te realiseren.
De belangrijkste factoren welke de elektriciteitsprijs bepalen zijn:
- Marktprijs (bepaald o.a. vraag en aanbod, geopolitieke ontwikkelingen, het weer, de prijs van CO₂)
- De brandstofprijzen van gas en kolen waarop de elektriciteitscentrales draaien
- Profielkosten en onbalanskosten
Marktprijs elektriciteit +
Vraag en aanbod bepalen de prijs van elektriciteit. In Nederland komt de marktprijs tot stand op verschillende markten. EPEX en ICE Endex zijn de bekendste dag- en termijnmarkten. De marktprijs elektriciteit zelf komt tot stand door drie belangrijke factoren:
Veranderingen in vraag of aanbod
Elektriciteit kan nog niet efficiënt worden opgeslagen. Hierdoor is de elektriciteitsprijs sterk afhankelijk van vraag en aanbod. Veranderingen in het aanbod, bijvoorbeeld onderhoud aan een energiecentrale, kunnen daarom van directe invloed zijn op de marktprijs. Ook de toename van duurzaam opgewekte energie is dikwijls van invloed op de elektriciteitsprijs.
Geopolitieke ontwikkelingen
Ontwikkelingen elders in de wereld kunnen van grote invloed zijn op de prijsvorming van energie. Het meest actuele voorbeeld is natuurlijk de oorlog in Oekraïne. Vanwege de ingevoerde sancties tegen Rusland is Rusland een energieoorlog begonnen richting Europa door gasleveringen te stoppen. Mede door de afhankelijkheid van Russisch gas is de gasprijs en daaraan gekoppelde elektriciteitsprijs explodeert en verkeert Europa anno 2022 in een energiecrisis. Wie had dit kunnen voorspellen?
Het weer
Het weer beïnvloedt in sterke mate vraag én aanbod. Bij koud weer is de vraag naar energie groter, maar ook bij heel warm weer neemt de vraag naar energie voor koeling toe. In beide gevallen kan de prijs stijgen. Bij harde wind of veel zon kan de prijs dalen, omdat het aanbod van elektriciteit dan toeneemt. En in extreme gevallen kunnen er op zo’n dag met veel zon en wind zelfs negatieve dagprijzen voorkomen.
De prijs van CO₂
De CO2-uitstoot per brandstofsoort wordt steeds belangrijker voor de prijs van elektriciteit, want een deel van de prijs die u betaalt voor uw energie heeft te maken met CO2-uitstoot. Niet alle vormen van elektriciteitsproductie zijn even gevoelig voor prijsschommelingen van de prijs van CO2. Zo stoten gascentrales minder CO2 uit dan kolencentrales. Voor energie uit kerncentrales is de prijs van CO2 helemaal niet van toepassing.
De brandstofprijzen van gas en kolen +
De Nederlandse (conventionele) elektriciteitscentrales draaien op gas of op kolen, en in mindere mate op een mix van kolen en biomassa. Duurzame energieproductie met windmolens en zonne-parken neemt sterk toe maar is nog te gering om van invloed te zijn op de marktprijzen. Gas- en kolenprijzen zijn daarom de belangrijkste factoren die de elektriciteitsprijs bepalen.
Profielkosten en onbalanskosten +
Afhankelijk van uw verbruiksprofiel berekent uw energieleverancier een profielopslag. Deze is hoger als u voornamelijk in de piekuren energie gebruikt en lager als uw verbruik voornamelijk in de daluren plaatsvindt.
Energieleveranciers kopen elektriciteit in op basis van het verwachte verbruik van al hun klanten bij elkaar. Hoe nauwkeurig die schatting ook is, vaak komt deze niet overeen met het werkelijke verbruik in een bepaalde periode. Door zogenoemde onbalanskosten in rekening te brengen (positief of negatief), stimuleert TenneT (beheerder van het landelijke hoogspanningsnet) gebruikers om het verwachte verbruik zo goed mogelijk in te schatten teneinde het net zoveel mogelijk in balans te houden.
Onbalanskosten zijn variabel en gemiddeld hoger dan de reguliere elektriciteitsprijzen.
Gasprijzen
De belangrijkste factoren welke de gasprijs bepalen zijn:
- Marktprijs (bepaald door veranderingen in vraag of aanbod, het weer)
- De olieprijs
- Geopolitieke ontwikkelingen
Marktprijs gas +
Gas kan in tegenstelling tot elektriciteit kan worden opgeslagen in grootschalige gasopslag installaties. Koopt u vandaag al gas in voor later? Dan betaalt u een lange-termijnprijs. Dit is de prijs van vandaag + ingecalculeerd risico voor de toekomst. Bij een lage dagprijs kan het dus gunstig zijn om nu alvast in te kopen voor de lange termijn.
Het weer
Hoeveel gas we gebruiken, hangt sterk af van de buitentemperatuur. Warm weer betekent minder vraag, dus een dalende prijs. Bij koud weer zoals in de winter stijgt de vraag en dus de prijs Heel bepalend is ook de beschikbaarheid van gas. Veel aanbod leidt immers tot prijsdaling. Zo kan de extra aanvoer van vloeibaar aardgas vanuit Azië op korte termijn de prijs drukken. Bij weinig aanbod stijgt de prijs. Door het terugschroeven van de gaswinning in Groningen is Nederland bovendien steeds meer afhankelijk van de productie en voorraden in het buitenland. Gasopslagen (storages in vaktermen) worden gebruikt om bij lage vraag in de zomer gas op te slaan en in de winter wanneer de vraag groot is dit gas weer aan uit storage te halen. Naast de weersomstandigheden is de hoeveelheid gas aanwezig in de gasoplagen ook een belangrijke factor.
Het prijsniveau
Verder is het absolute prijsniveau van invloed. Stel de prijs is al laag. Dan is de kans dat deze nog verder daalt, lager dan de kans dat de prijs weer gaat stijgen. Dat hangt samen met het niveau van de gasprijs in het verleden. Er is historisch gezien een bepaalde prijs waaronder het voor de gasproducenten onaantrekkelijk wordt om nog te produceren. Een verdere daling is dan onwaarschijnlijk.
De olieprijs +
Veel gascontracten voor de lange termijn zijn nog gekoppeld aan de olieprijs. Als die stijgt, beweegt de gasprijs op den duur ook mee.
Geopolitieke ontwikkelingen +
Houd daarnaast rekening met geopolitieke gebeurtenissen, zoals oorlog en economische conflicten. Zet Rusland bijvoorbeeld de gastoevoer naar Oekraïne stop, dan daalt het aanbod in Europa en stijgt de gasprijs. Zie ook hierboven.
Bekijk hier ons productaanbod.
Holland Energie helpt u
Holland Energie helpt u met het optimaliseren van uw energiehuishouding zodat u de vruchten daarvan plukt. Alles onder 1 dak met 1 vast aanspreekpunt. Wilt u meer informatie of een afspraak maken? Ook kunt u direct een vrijblijvende offerte aanvragen.
Direct een vrijblijvende offerte?
Vraag een vrijblijvende offerte aan.
Offerte aanvragen
Zakelijk Offerte
Onze medewerkers staan voor u klaar
Door onze jarenlange ervaring in de energiesector weten wij dat onze klanten behoefte hebben aan een persoonlijke aanpak en aan transparante diensten. Wij weten uit ervaring dat u op zoek bent naar oplossingen voor uw energie zaken. Dat deze betrouwbaar en naar uw wensen ingevuld moeten worden. En u wilt uiteraard waar voor uw geld. Holland Energie wil graag persoonlijke relaties opbouwen en u proactief adviseren door middel van inzicht in uw energieverbruik.
Contact opnemen
Contact